همایش بازاریابی شبکه ای از سراب تا واقعیت در تالار فارابی دانشکده علوم اداری واقتصاد برگزار شد.
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران دانشگاه فردوسی مشهد، در آغاز این همایش و در ده دقیقه اول که به هر یک از مهمانان تعلق یافته بود دکتر علیرضا حدادیان عضو هیئت‌علمی گروه مدیریت به ایراد سخنرانی پرداخت. وی ضمن اشاره به سابقه فعالیت 16 ساله در حوزه مارکتینگ گفت:  برآیندی از سراب ها و واقعیت ها را برای شما عنوان می کنم،اول: نتوورک مارکتینگ به نظر همه علما مشکل شرعی ندارد و همچنین مجوزات قانونی خود را از وزارت صنعت،معدن و تجارت گرفته است. وی با بیان اینکه بازاریابی شبکه ای روش خوبی است اما ایراداتی دارد عنوان کرد در این سیستم هم مانند هر کسب و کار دیگری اگر تخلف صورت بگیرد سیستم بسته میشود.
وی همچنین عنوان کرد: بازاریابی جزو سخت ترین مشاغل دنیاست بنابراین بدون تلاش و با سرعت به هدف نخواهید رسید و افرادی که وعده های درآمد عالی هنگفت طی ۳الی۴ماه فعالیت را می دهند سرابی بیش نیستند.
پس از آن مهندس نیک‌بختی فعال حوزه بازاریابی شبکه ای  با ارائه تعریفی از بازاریابی شبکه ای عنوان کرد: فروش مستقیم اساس بازاریابی شبکه ای است و این امر غیرقابل حذف از سیستم است. وی در ادامه سخنانش اشاره کرد که سیستم بازاریابی شبکه ای مجوز خود را از شورای نگهبان در آبان‌ماه ۹۵کسب نموده است.وی معتقد بود که عدم آشنایی و آگاهی صحیح از شیوه بازاریابی سبب عدم فعالیت در این سیستم می شود.
در ادامه نشست دکتر مهدی فیضی عضو هیئت‌علمی گروه اقتصاد گفت:من ترجیح میدهم از واژهmlmکه مخفف multi level marketingبه جای network marketingاستفاده کنم.بر طبق قانون کالاها باید حداقل پنجاه درصد از تولیدات شرکت باشد در حالی که در مورد بعضی شرکت های داخلی این موضوع صادق نیست.
وی افزود: متاسفانه قانون به نحوی است که شرکت با اخذ مجوز بتواند تخلف کند. وی با اشاره به عواملی که سبب تعلیق یک شرکت می شود ادامه داد:یک شرکت در صورت بروزهر یک از سه عامل عدم تامین کالا و ارائه‌ی خدمات،نقض حفاظت داده  های مصرف کننده و عرضه ی کالای غیر مجاز طبق قانون به تعلیق درمی‌آید.حال اگر شرکت قیمت اجناس ارائه شده را تا حد زیادی و به دلخواه بالا ببرد هیچ سازمانی نمی‌تواند جلوی ان را بگیرد.به علاوه هیچ مرجعی قابلیت و توانایی تعیین قیمت استاندارد برای اجناس این شرکت ها را ندارد بنابراین نمی توان هیچ کنترلی بر روی افزایش قیمت ها داشت. این شرکت ها باید محصولاتی را که قابل فروش مجدد است را باز پس بگیرند و این در حالی است که محصولات این شرکت ها اکثرا بهداشتی است و پس از باز شدن به هیچ عنوان امکان باز پس گیری وجود ندارد.
بر طبق قانون اگر شرکتی تصمیم به انحلال بگیرد تنها باید تعهدات خود را در قبال محصولات فروخته شده انجام دهد و هیچ گونه تنبیهی برای آن در قانون ذکر نشده است.با این تفاسیر اگر شرکتی در ایران بعد از اخذ مجوز تغییر استراتژی بدهد و حتی بخواهد هرمی شود هیچ سازمانی نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد و یا حتی آن را اثبات کند.
وی همچنین افزود:در دنیا هم بسیاری از شرکت ها وجود دارند که در ابتدا با اخذ مجوز کار خود را شروع کردند و پس از مدتی یا ورشکست کردند یا جلویشان گرفته شده و یا نابود شدند.
سپس به هر سخنران 7دقیقه زمان داده شد تا به ادامه سخنان خود بپردازند.ابتدا دکتر حدادیان بیان کرد:اگر شما چیزی را بر مشتری اجبار یا اصرار کنید نه تنها موفق به فروش نمی شوید،بلکه به شدت به اعتماد مشتری ضربه می زنید و نیز تبعات اجتماعی به بار می آورد.
وی سپس به بحث فرهنگ اشاره کرد:آدمها راه حلهای زندگی شان را از دوستان شان یادمی گیرند.وقتی وارد کار می شوید،باید ویژگی های فرهنگی را در نظر بگیرید.اگر در کلّ دنیا اتفاقی به شکل مثبت انجام شود ممکن نیست در هر جایی به همان شکل انجام شود. مسئولان اصرار دارند که در سیستم کالای ایرانی توزیع کنید.چون می خواهددر خدمت اقتصاد ایران باشد.
مهندس نیک بخت در ادامه سخنان خود اظهارکرد: مباحث دکتر حدادیان بیشتر مباحث عملکردی افراد فعال در سیستم است.ملاک قضاوت ما درباره یک سیستم نباید عملکرد افراد باشد صرفا  باید مبحث علمی آن موضوع را بررسی کنیم.براساس سخنان دکتر فیضی هر چیزی در دنیا قبل از اینکه ایجاد شود،روی کاغذ جواب می دهد؛اما گاهی بهتر است کاغذ را سفید کرده و اطلاعات جدید پیدا کنیم. نکته ی دیگر اینکه کالاهایی که در شرکتها هست باید 50درصد آن ایرانی باشد.بعضی کالاهایی را که وارد می کنیم، تکنولوژی تولیدش را در ایران نداریم.اما از بازاریابی شبکه ای که به اندازه ی کودک 5ساله است توقع زیادی نمی توان داشت. وی سپس با ذکر مثالهایی در این مورد سخنان خود را به پایان برد.
سپس دکتر فیضی ادامه داد:بحث این نبود که کالا تولید داخل باشد تولید خود شرکت باشد گردش پول باید منصفانه باشد.مشکل هرمی بودن این است که پایین دست ها زیان می بینند.فرق بنیادین شرکتهای هرمی و بازاریابی شبکه ای این است که بازاریابی شبکه ای"کالا" دارد.قیمت کالا باید متعارف باشد.اگر قیمت کالاهای بازاریابی شبکه ای فراتر از قیمت متعارف باشد مانند شرکتهای هرمی عمل میکنند.و تشخیص این خطر سخت است و در قانون نیز نیامده است.بنابراین بازاریابی شبکه ای ظاهر بزک شده هرمی ست.کالای مصرفی نقش پوششی بازی میکند تا شکل هرمی بودن را پنهان کند.و در شرکتهای هرمی همه برنده نیستند. شرکتهای mlm به راحتی میتوانند بلغزند.
سپس قسمت آخر برنامه با سخنان مجدد دکتر حدادیان ادامه یافت: حق طبیعی همه انسانهاست که انتخاب کنند با سیستم سنتی پیش بروند یا سیستم جدید.باید با روشهای درست این کار اجرا شود؛با هدفهای واقع بینانه.
مهندس نیکبخت اظهارکرد: تمام قیمت گذاری ها توسط اداره تعزیرات انجام می گیرد و به هیچ عنوان دست شرکتها نیست. متأسفانه شرکتهایی به صورت غیرقانونی فعالیت می کنند که زیان اولیه ندارند.هر پدیده ای در جامعه سه برخورد دارد: مسخره شدن، مقاومت های سخت و غیرمنطقی و فرهنگ سازی. و ما به قسمت سوم داریم می رسیم. ما در این 5سال پیشرفت کردیم و در مسیر مثبت هستیم.این تجارت به اقتصاد کشور کمک کرده است.
دکتر فیضی در قسمت پایانی سخنان خود تأکید کرد: در قانون گفته اند باید اثبات شود که مشارکت جمعی وجود داشته.در قوانین نیامده که اگر شرکتی ور شکست یا فرار کرد،چه خواهد شد.در فضای بیکاری جامعه ما به جوانان و نوجونان حق می دهم که به این شغلها امید داشته باشند. از لحاظ جامعه شناسی اتفاق بدی می افتد اینکه افراد به اطرافیان خود به عنوان یک کالایی که شانس درآمد هزینه از او را دارند نگاه می کنند.در بحث روانشناسی،فرد از خود سوال میکند آیا کالایی که تبلیغ می کنم،همان چیزی ست که اگر جای خریدار بودم،تصمیم به خرید آن می گرفتم؟
ادامه ی برنامه به پرسش و پاسخ شفاهی حضار گذشت.

باشگاه خبرنگارن دانشگاه فردوسی مشهد