به گزارش باشگاه خبرنگاران دانشگاه فردوسی مشهد؛ نشست نقد و بررسی کتاب "دانشگاه؛ از نردبان تا سایبان" با حضور نویسنده کتاب، دکتر عباس کاظمی، عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم و دکتر مهدی کرمانی، عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، به همت انجمن اسلامی نواندیش، در روز چهارشنبه 7 آذرماه 1397 برگزار شد.
در این نشست دکتر کاظمی با اشاره به تغییر نقش دانشگاه از جایگاهی برای ارتقای اجتماعی به محلی برای آسودن و به تأخیر انداختن کمبودها و مشکلات فعلی، گفت: از دهه 40 و 50 به بعد که مسئله بیکاری تحصیلکرده های دیپلم و بعد لیسانس و بالاتر مطرح شد، دانشگاه تبدیل به بازاری شد تا این افراد را جذب کرده و اشتغال آنها را به تأخیر اندازد. همچنین دانشگاه به عنوان یک سرپناه، محلی برای تخلیه انرژی جوانان شد تا کمتر به سمت آسیب های اجتماعی ناشی از مشکلات بیکاری و امثالهم بروند.
وی ادامه داد: از طرفی با جوانانی مواجه هستیم که در این نظام دانشگاهی نمی‌توانند کسب مهارت کنند و در بازه 30 سال دچار بحران افسردگی می‌شوند. یک راه حل برای این جوانان، ماندن در دانشگاه به عنوان یک سایبان است. دانشگاه برای این افراد تبدیل به یک قفس آهنین می‌شود که نه می‌خواهند و نه می‌توانند از آن خارج شوند.
دکتر کاظمی دانشگاه را به مثابه آغوش مادری دانست که می‌تواند همه را با انگیزه های مختلف در بر گیرد تا آنها به احساس آرامش برسند. وی در همین خصوص به این موضوع اشاره کرد که دانشگاه برای برخی نیز یک سرپناه موقتی است تا بطور موقت در پناه آن باشند مانند دستیاران پژوهشی، افراد حق التدریس و .. .
دکتر کاظمی به پدیده کارمندِ استاد اشاره کرد و گفت: در دانشگاههای امروز که افراد بدون مهارت تعلیم می‌دهند یکی از بهترین شغلها استاد دانشگاهی است استاد دانشگاهی که بعنوان پژوهشگر وارد فیلد اجتماع نمی شود. دانشگاه امروز از درون خراب شده و ارتباطی با مردم و ساختار جامعه ندارد و تعهد به جامعه وجود ندارد.
وی در پایان با اشاره به کارکردهای دانشگاه عنوان کرد: یکی از کارکردهای دانشگاه تولید علم است که در ایران متاسفانه زیاد شاهد این پدیده نبوده ایم. مورد بعد تربیت متخصص برای نهادهای بیرونی و دولتی است که البته این حجم از دانشجو نمی تواند جذب شود و کارکردی که بطور حداقلی از دانشگاه های امروز انتظار می‌رود، تربیت طبقه متوسط و فرهیخته است. در این زمینه هم متاسفانه شاهد هستیم که دانشگاه، دانشجویان را تغییر نمی‌دهد و صرف نظر از دانشگاه های برتر، این دانشگاه ها هستند که برای حرکت چرخ های خود، مجبورند که خود را با دانشجو وفق دهند.
در ادامه این نشست دکتر کرمانی، به محاسن صوری و محتوایی کتاب دانشگاه از نردبان تا سایبان پرداخت و گفت: این کتاب از انسجام و هارمونی خوبی برخوردار است و متن آن بسیار شیوا است. از دیگر محاسن این کتاب بررسی شقوق مختلف یک پدیده اجتماعی است. همچنین پشتوانه غنی نظری این کتاب، نشان از وفاداری به قلمرو دانش و سنت تحقیق کیفی است.
دکتر کرمانی، کتاب مذکور را از جهت مسئله یابی و توجه به مسائل و پدیده های ملموس تحسین کرده و گفت: مسئله نباید دور از دسترس باشد اما برخی این کار را انجام می‌دهند و در بهترین حالت، پژوهش آنها فقط برای دانشگاه مفید خواهد بود. در این کتاب دهها مورد دیده می‌شود که نه یک روز و دو روز بلکه سالها در زندگی دانشگاه وجود داشته و حول و حوش ماست.
وی همچنین نقدهایی بر این کتاب وارد کرد از جمله اینکه در این کتاب شکلی از تقلیل گرایی در تعریف دانشگاه وجود دارد، جنبه ایجابی مانند جنبه های سلبی در این کتاب پررنگ نیست و راه حل ارائه نشده است.
دکتر کرمانی در انتها به این موضوع اشاره کرده که انجام نقدهایی مشابه نقدهای این کتاب در صلاحیت افرادی است که مطالعه گسترده داشته باشند و نمی توان به راحتی یک چنین چالش معرفتی را مطرح کرد. /

باشگاه خبرنگاران دانشگاه فردوسی مشهد: جمیلی

{jcomments on}