منبع - راسخون
ماه محرم یادآور حادثه کربلا و عاشوراست، فرا رسیدن آن دل‌ها را اندوهناک می‌کند. قیام عاشورا معرفی الگوهای عینی برای تربیت حسینی است. قیام ابی عبدالله الحسین علیه السلام نقطه عطفی در تاریخ اسلام است که چون کوکب درخشانی جلب توجه می‌کند و فصل جدیدی در زندگی بشریت می‌گشاید؛ انقلابی که مبدأ و منشأ انقلاب‌های دیگر، حرکتی شگرف که موجب تحریک بیشتر گروه‌ها و جنبشی فوق العاده که سبب بیداری توده‌ها و پیدایش آزادی‌خواهی‌های حقیقی گردید1.
امام حسین علیه السلام در همان صحنه کربلا در میان دشمنان خویش یک خیرخواه، یک واعظ و یک اندرزگوست که حتی از سرنوشت شوم دشمنان خود ناراحت است. وجود مبارک اباعبدالله علیه السلام از بدبختی آنها متأثر بود؛ نمی‌خواست حتی یک نفرشان به این حال بماند. با مردم لجاجت نمی‌کرد، بلکه با هر زبانی بود، میخواست یک نفر از آنها کم شود2.
عزاداری و گریه بر مصایب سالار شهیدان، موجب زنده نگه داشتن راه و هدف نهضت حسینی است. مجالس عزا، ادامه رسالت پیام رسانان عاشورا؛ یعنی امام سجاد علیه السلام و حضرت زینب علیها السلام است. سوگواری در محرم و گریه بر مظلومیت شهدای کربلا، سلاح همیشه برّانی با فریاد و اعتراض به ستمگران است.
عزاداری ادای تکلیف تولّی و تبرّی است که از فروع دین و تکالیف شیعه است. اشک ریختن بر حسین علیه السلام، نوعی بیعت و امضای پیمان دوستی با سیدالشهدا و ابراز تنفر و انزجار از دشمنان و قاتلان آن حضرت است.
عزاداری برای سید شهیدان علیه السلام ، ساختن فرد و جامعه بر اساس الگوی عرضه شده امامان معصوم است؛ عزاداری از روی شناخت و معرفت و رعایت چارچوب های شرعی و عرفی تکلیف شیعیان است.
انجام دادن این عزاداری، افزون بر این که در بعد عاطفی و معرفتی، فرد را به اهل بیت پیامبر علیهم السلام وابسته می‌کند، فرهنگ زلال اهل بیت و مذهب شیعه را نیز با معرفت وعاطفه به نسل‌های بعدی منتقل می‌کند و این بهترین راه برای حیات فرهنگی مکتب اهل بیت به شمار می‌آید3.
بزرگان معرفت برای ایام محرم دستوراتی دارند از جمله:
«زیارت عاشورا» را در محرم ترک نکنند و در جلسات روضه و عزاداری شرکت کنند. به یاد عطش و مصایب خاندان رسول الله صلی الله علیه وآله در روز عاشورا باشند و نسبت به سیدالشهداعلیه السلام اعلام همدردی کنند. ارادتمندان امام حسین علیه السلام دعای اول ماه محرم که اول سال قمری است را بخوانند و نماز شب اول ماه را به جای آورند. از نیت خالص و عبادات مخلصانه کوتاهی نکنند و مواظب باشند که در عزاداری امام حسین علیه السلام ریا و خود نمایی دخالت نکند. توجه به اعمال محرم و عنایت به عزاداری و سوگواری ، تعظیم شعائر الهی است که هر چه لطف و دقت در آن بیشتر باشد، نورانیت و شرافت آن افزون تر خواهد بود. روزه در ماه محرم مستحب است؛ اما در روز عاشورا اگر چه بهتر است از خوردنی و نوشیدنی تا عصر آن روز دوری کنیم، ولی روزه گرفتن مکروه است و هنگام عصر، که آن حضرت از مصایب و اندوه دنیا راحت شد و به لقای پروردگار رسید، چیزی بخوریم. زیارت قبر آن حضرت و قبور اصحاب وی نیز در عاشورا و محرم فضیلت بسیاری دارد4.
سید احمد سجادی
پی‌نوشت‌ها:
1) ابوالکلام، آزاد، ص 51.
2) مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، جلد 1، ص 207.
3) دفتر تبلیغات اسلامی، پرسش ها و پاسخ ها، (پاسخ های برگزیده ویژه ماه محرم)، ص 29-33-34.
4) المراقبات ، صص 11 - 17. (با تلخیص)
