به گزارش باشگاه خبرنگاران دانشگاه فردوسی مشهد، نشست بزرگداشت فئودور داستایوفسکی و نقدی بر رمان «برادران کارامازوف» از منظر ادبی و جامعه‌شناسی به همت انجمن علمی زبان روسی دانشگاه فردوسی مشهد و با همکاری شهر کتاب شاهنامه مشهد در تاریخ 24 آبان‌ماه 1402 برگزار شد.
دکتر آبتین گلکار، استادیار گروه زبان روسی دانشگاه تربیت مدرس و مترجم ادبی، در این نشست اظهار کرد: در دو سه سال اخیر، بنده در مورد شخصیت داستایوفسکی به کرات صحبت کردم و در این زمینه‌ برنامه‌های مختلفی برگزار شد، اما با هربار خوانش دوبارۀ آثار در این نشست‌ها و بررسی آن‌ها بعد از گذشت مدتی، متوجه نکات و دیدگاهی جدید نسبت به اثر می‌شویم.
وی در مورد جذابیت اثرات داستایوفسکی توضیح داد و تحلیلی کوتاه بر دیگر اثرات این نویسنده و شخصیت‌های رمان‌های او از جمله جن‌زدگان، ابله و جنایات و مکافات داشت.
دکتر گلکار در خصوص «دید متفاوت» هر حوزه اعم از جامعه‌شناسی نسبت به رمان برادران کارامازوف گفت: اینکه هر فرد بسته به حوزۀ تخصصی خود به تحلیل رمان بپردازد، بسیار جذاب و جالب توجه است.
در ادامه، دکتر حسینعلی مصطفوی گرو، دانشیار گروه زبان روسی دانشگاه فردوسی مشهد، به سیر تغییرات شخصیت‌های داستانی رمان برادران کارامازوف پرداخت و گفت: داستان برادران کارامازوف از زندگی سیاه شروع می‌شود، اما در نهایت به روشنایی می‌رسد. علاوه بر آن، کنکاش نویسنده در زندگی کودکان که سمبل کمال اخلاقی، پاکی معنوی و منزه از هر‌گونه قضاوت هستند، نشان از علاقۀ وی به کودکان دارد.
سپس دکتر مجید فولادیان، دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، ابتدا کتاب را از بعد روان‌شناسی مورد بحث قرار داد و اظهار کرد: این کتاب از دید روان‌شناسی نشان داده است که دیدگاه قدرتمندی دارد و افراد بزرگی چون فروید دربارۀ آن صحبت کرده‌اند. اگرچه بعد روان‌شناسی و فرهنگی این اثر بسیار دیده شد، اما از لحاظ جامعه‌شناختی آن‌طور که باید و شاید دیده نشد.
وی ادامه داد: اینکه فرد در چه دوره‌ای و در چه جامعه‌ای کتاب را می‌نویسد، موجب تفاوت می‌شود. هیچ‌کس بیشتر از کلماتی که یاد می‌گیرد، سخن نمی‌گوید و همچنین کسی فراتر از جامعۀ اطراف خود پا نمی‌گذارد؛ پس جامعه تأثیر جدی بر متن دارد.
دکتر فولادیان خاطرنشان کرد: همۀ افراد اسیر کلمات و جامعۀ اطراف خود هستند. اگر داستایوفسکی در این دوره رمان را می‌نوشت، حتماً بسیار متفاوت بود.
وی در خصوص اهمیت نقش زنان در رمان برادران کارامازوف گفت: زنان در این داستان، ضعیف و دنباله‌روی مردان هستند و شخصیت‌های اصلی داستان را تنها مردان به دوش می‌کشند و فقط از دیدگاه «مادرانه» به وجود زنان نگاه می‌شود. امروزه می‌بینیم که نقش زنان در مبارزه و استقلال وجودی به وفور دیده می‌شود؛ به همین دلیل اگر داستان در این دوره نوشته می‌شد، قطعاً طور دیگری بود.

خبرنگار باشگاه خبرنگاران دانشگاه فردوسی مشهد: سحر طایفه
دبیر کارگروه پوشش خبری: یگانه تقی‌زاده

عکاس: علیرضا عرب زاده