نشست «کودک بی‌پناه من» با محوریت بررسی پدیده کودک آزاری برگزار شد.

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران دانشگاه فردوسی مشهد، به همت سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی نشست بررسی پدیده کودک‌آزاری از  سه منظر حقوقی، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی با عنوان «کودک بی پناه من» در روز چهارشنبه 1 آذر ماه در آمفی تئائر دانشکده حقوق و علوم سیاسی برگزار گردید.

در جریان این نشست دکتر عباس شیخ الاسلامی عضو هیئت علمی گروه حقوق دانشگاه آزاد اسلامی مشهد و مشاور حقوقی شهرداری مشهد، ضمن اشاره به رابطه ی حقوق مدنی و جزایی با کودک آزاری داشته ، اشاره کرد: در اینجا مسئله اصلی این است که چه قوانینی در خصوص بزه دیدگی یا سوء استفاده از اطفال وجود دارد؟ نقصهای قانونی (چه مدنی و چه کیفری) درکجاست؟ و چگونه می‌توان از طریق حقوق جزا از کودک حمایت کرده و مانع آزار رساندن به آنها شد؟

وی در پاسخ به این مسئله گفت: حقوق جزا یک ابزار ترساننده برای نظم بخشی به جامعه است که به دو طریق مستقیم و غیرمستقیم می‌تواند با کودک آزاری مقابله کند. در روش مستقیم، هرگونه کودک آزاری اعم از آزار جسمی، روانی، جنسی و حتی ناشی از غفلت را جرم تلقی نموده و برای آن مجازات تعیین کنند تا ترس از مجازات سبب پیشگیری از وقوع این پدیده گردد. در روش غیرمستقیم هم مجازات تشدیدی یا اشد مجازات برای آزار رساندن و قتل اطفال در نظر گرفته شود تا بطور خاص از آنها حمایت گردد.

این عضو هیئت علمی گروه حقوق دانشگاه آزاد اسلامی افزود: در سالهای اخیر گفتمان سنتی به سمت گفتمان نو در حرکت بوده است. در گفتمان سنتی، والدین کاملا دارای حق تنبیه فرزندان بودند و در این موضوع رویکرد اخلاقی بر رویکرد حقوقی غالب بود اما در گفتمان نو که با ایجاد قانون حمایت از کودکان و نوجوانان در سال 1381، مطرح گردید، کودک آزاری به عنوان جرم معرفی شده و مواد مختلفی پیرامون حقوق کودکان یا اطفال (زیر 18 سال) نوشته شده است. با این وجود فرهنگ جامعه هنوز کاملا از فضای سنتی خارج نشده است و بسیاری از والدین به تنبیه بدنی فرزندان خود دست می زنند. وی همچنین در رابطه با اهمیت تصویب لایحه جامع تری که در حمایت از کودکان و نوجوانان نگاشته شده و در مراحل نهایی خود در مجلس بسر می برد و نقش آن در کاهش این پدیده ابراز امیدواری نمود.   

در ادامه  دکتر شهین علیایی‌زند عضو هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران و بنیانگذار اولین مؤسسه پیشگیری از آزار جنسی کودکان و نوجوانان در خاورمیانه، اظهار کرد :تعیین  18 سالگی به عنوان سن جزا و مرز کودکی و بزرگسالی، به این خاطر است که در این سن تقریباً ساختار مغز به انتهای رشد خود می رسد و تغییرات پس از آن بسیار جزئی هستند.

وی در خصوص آزار جنسی کودکان گفت: حدود 85 تا 90 درصد آزارهای جنسی در درون خانواده است که باید به این امر توجه شود. همچنین حدود 25 درصد از زنان روسپی را کسانی تشکیل می دهند که سابقه تجاوز از سوی اطرافیانشان را در کودکی داشته اند.

دکتر علیایی زند از نحوه تشکیل موسسه پیشگیری از آزار جنسی کودکان و نوجوانان و مشکلات پیش آمده در این راه و نیز مراجعه کودکان و نوجوانان بسیاری که مورد سوء قصد جنسی قرار گرفتند به این مؤسسه، دریافت تجارب این افراد و شناخت ابعاد مختلف پدیده آزار جنسی کودکان، سخن گفت و تاکید کرد : یکی از راههای مواجهه با این مشکل آموزش جنسی کودکان است که در این راستا ارگانهای مختلف هم باید کمک و همیاری نمایند.  

سپس دکتر سعید معیدفر، دانشیار بازنشسته گروه علوم اجتماعی دانشگاه تهران، به کودک آزاری از منظر جامعه شناسی پرداخت و بیان کرد :  باید دید چرا مسئله آزار کودکان می‌تواند یک مسئله اجتماعی تلقی شود؟  آزار و اذیت کودکان از مهمترین نمودهای سقوط اخلاقی جامعه است زیرا نسبت به کسانی اعمال می‌شود که قادر به دفاع از خویش نیستند. کودکان در دوران جامعه پذیری قرار دارند و اگر آزار آنها به عنوان یک مسئله مورد توجه واقع نشود چرخه خشونت در جامعه شکل گرفته و همه حوزه ها را مخدوش می‌کند.

وی افزود: اینکه ما امروز در خاورمیانه شاهد خشونت های بسیاری توسط افراد و گروههای مختلف هستیم می‌تواند ریشه در مسئله خشونت علیه کودکان داشته باشد و یکی از راههای برون رفت از این وضعیت، توجه به مسئله مذکور است.
دکتر معیدفر تصریح کرد: دو راهکار در ارتباط با این مسئله وجود دارد: نخست اینکه خود ما دست به کودک آزاری نزنیم و دوم آنکه برای جلوگیری از کودک آزاری کاری بکنیم مثلا کمپینی تشکیل دهیم، در این مسیر حرکت کنیم و احساس مسئولیت داشته باشیم.

دانشیار بازنشسته گروه علوم اجتماعی دانشگاه تهران، در پایان اظهار کرد : یکی از دلایلی اهمیت ویژه مسئله کودک آزاری در کشور را، لحاظ کردن محدودیت برای توجه و پرداختن به بسیاری از مسائل اجتماعی دانست که علت آن جلوگیری از مخدوش جلوه دادن چهره جامعه عنوان می‌شود درحالیکه چیزی جز واقعیت نیستند. اما کودک آزاری مسئله ای است که پرداختن به آن، کمتر به ایجاد چنین حساسیتهایی منجر می‌شود و می‌تواند ما را از چرخه بی مسئولیتی خارج کرده و به محدوده شهروندی بکشاند. مهمترین و فاجعه بارترین کودک آزاری را آنهایی دانست که در خانواده اتفاق می‌افتد و شامل ابعاد جسمی، جنسی و عاطفی می‌شود.

لازم به ذکر است این نشست با پرسش و پاسخ سخنرانان و حضار ادامه یافت.

باشگاه خبرنگاران دانشگاه فردوسی مشهد : فاطمه کمیلی