اختتامیه همایش بین المللی شاهنامه در گذرگاه جاده ابریشم و اهدای نشان فردوسی با حضور مسئولین و مدیران استان خراسان رضوی و همچنین مهمانان خارجی این همایش، در روز سه شنبه 24 اردیبهشت ماه 1398 در تالار رحیمی زاده دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد. 

به گزارش باشگاه خبرنگاران دانشگاه فردوسی مشهد؛ در این همایش در ابتدا دکتر جعفر مروارید، مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان رضوی، با تاکید بر نیاز به خواندن و فرا گرفتن شاهنامه بیان کرد: روز ملی فردوسی همزمان با روز پاسداشت زبان فارسی در نظر گرفته شده است چون در زمانه کنونی نیازمند هردو هستیم. نیازمند فروسی هستیم چون نیازمند حماسه هستیم. آثار زیادی از گذشته تا کنون همچون اثر حماسی هومر نوشته شده است اما شاهنامه نه تنها بخاطر شکل حماسی بلکه بخاطر محتوای آن امروز مورد تکریم و تاکید قرار می‌گیرد. شاهنامه به خوبی و با یک هارمونی متناسب عزت را در کنار خرد قرار می دهد و غیرت را در کنار اخلاق، از شادمانی ها و از سوگواری ها ایرانیان سخن می‌گوید، چکیده فضیلت های اخلاقی و حکمت های عملی ایرانیان است؛ ایرانیانی که با الهام گرفتن از قرآن و عترت هویت انسانی خود را توسعه دادند. شاهنامه هویت ایرانی اسلامی ما است و ما نیازمند بازخوانی شاهنامه هستبم؛ چون نیازمند توجه مجدد و اخلاق حکیمانه و ‌اخلاق قهرمانانه هستبم. ملت ایران در طول تاریخ در تمام ادوار سرآمد اخلاقی هستند. ما نیازمند گفتگوی بیناادیانی و بینافرهنگی هستیم و شاهنامه اتحاد زبان فارسی و توسعه زبان اخلاقی را به ما یاد می دهد.
دکتر مروارید در خصوص اهمیت ترویج زبان فارسی اظهار کرد: ما اگر بخواهیم سبک زندگی ایرانی اسلامی را نشان دهیم؛ در درجه اول باید زبان فارسی را معرفی کنیم. زبان فارسی در کنار شاهنامه چشم اندازی را تشکیل می دهد که در سطوح مختلف هنری و فرهنگی نیازمند معرفی آن هستیم.شاهنامه نه تنها در سطح نخبگانی بلکه در سطح عمومی و در سطح ادبیات عامه و در سطح معرفی رسومات متداول اجتماعی نیز الهام بخش است.
وی در پایان خاطر نشان کرد: امید روزی را داریم که شاهنامه و فردوسی همچون مولوی در سطح نخبگانی، هنری و عمومی توسعه یابد. دانشگاه و حوزه علمیه مأمن اصلی فرهنگ در کشور ما هستند و امیدوارم کرسی شاهنامه‌خوانی به همت خرد سرای فردوسی و اساتیدی که شرف حضور دارند یک کرسی فاخر و در سطح عالی و بین المللی باشد.
در ادامه مراسم دکتر کافی، رئیس دانشگاه فردوسی مشهد، فردوسی را مظهر ایستادگی و شجاعت در عرصه فرهنگ و ادب دانست و گفت: همه ی ما به فردوسی بزرگ و به خراسانی بودن افتخار می کنیم. دانشگاهیان دانشگاه فردوسی به خاطر نام بزرگ فردوسی بیشتر احساس مسئولیت می کنند و بیشتر خود را وظیفه مند می دانند تا همین طور که نام بلند آوازه فردوسی به این دانشگاه جایگاه و منزلت ویژه‌ای بخشیده، با افتخار بخاطر نام فردوسی تلاش کنیم تا در تراز این نام در سطح دنیا معرفی شویم و بتوانیم دین خود را به فردوسی بزرگ عطا کنیم.
رئیس دانشگاه فردوسی مشهد، در ارتباط با جامعیت شاهنامه در زندگی افراد تصریح کرد: هرکسی از یک دیدگاه به شاهنامه نگاه می‌کند، من از بعد طبیعی و مخاطرات طبیعی و طبیعت شناسی به شاهنامه نگاه کردم و دیدم که وقتی فردوسی اعلام می کند من دهقان زاده ام و من دهقان پیر هستم، اشراف او چقدر به مسایل دهقان بودن و گیاهان فراوان بوده است.
دکتر کافی در همین خصوص ادامه داد: برای مثال در آغازین ابیات شاهنامه وقتی فردوسی می خواهد هدف خود را از نوشتن شاهنامه بیان کند چقدر زیبا درقالب گیاهان و باغ و بستان آن را بیان می کند و می گوید:" سخن هر چه گویم همه گفته‌اند/ بر باغ دانش همه رفته‌اند/ اگر بر درخت برومند جای/ نیابم که از بر شدن نیست رای/ کسی کو شود زیر نخل بلند/ همان سایه زو بازدارد گزند/ توانم مگر پایه‌ای ساختن/ بر شاخ آن سرو سایه فکن" این سخنان را فقط یک دهقان زاده و کسی که اهل باغ و بستان است می تواند بر زبان آورد. یا برای مثال وقتی که ما امروز با مخاطراتی چون سیل و حمله ملخ ها و ... مواجه می شویم میبینیم که چقدر در شاهنامه زیبا بیان شده است و چقدر پس از برطرف شدن آن مخاطره فردوسی زیبا شادی را بیان کرده است. برای مثال در مورد سیل این چنین اشاره می کند که: "همی تاخت لشکر چو از کوه سیل/ به آمل گذشت از در اردبیل "
وی در پایان ضمن تکریم حکیم فردوسی، گفت: به این دهقان زاده خراسانی درود می فرستیم، به طبع او آفرین می گوییم و افتخار می کنیم که ایرانی هستیم، افتخار می کنیم که خراسانی هستیم و افتخار می کنیم که درّ گرانبهایی چون فردوسی در این دیار بوده و مرقدش در شهر مشهد است. امیدوارم همه بتوانیم از این منبع و گنج بی پایان شاهنامه و از این افکار بلندخردگرای فردوسی حداکثر استفاده را بکنیم.
پس از آن دکتر یاحقی ،استاد دانشگاه و رئیس همایش بزرگداشت فردوسی، ضمن تاکید بر همزمانی روز بزرگداشت فردوسی و روز پاسداشت زبان فارسی گفت: به مناسبت روز پاسداشت زبان فارسی که لایه دوم کار فردوسی ست باید از فرهنگستان زبان فردوسی و عزیزانی که شاخص این کار هستند تشکر کرد. باید به شاهنامه جور دیگری نگاه کرد؛ لایه ها و مسایل مختلفی در شاهنامه هستنذ که هریک باید با زاویه دید خود به آن نگاه کنیم.
وی در خصوص همگانی بودن شاهنامه اظهار کرد: شاهنامه متعلق به همه ی ملتهایی ست که با فرهنگ آریایی و بشری آشنا هستند و نیازی به محدودیت در جغرافیای ایران نیست. ما معتقدیم که شاهنامه به همه ی ملیت‌ها مرتبط است و خوب است که از این دیدگاه دیده شود. فردوسی نیازی ب بلندنامی ندارد ما هستیم که با اعتلای او خود را بلند نام می کنیم.
وی در پایان گفت: پیام این همایش این است که فردوسی فردی صلح طلب و جهان بین است و شاهنامه لایه هایی لطیف و فراتر از جنگ و جنگاوری دارد.
پس از آن عبدالغفور آرزو، سفیر افغانستان، در ارتباط با یکپارچگی تاریخی تمدن‌ها در گذشته بیان کرد: وقتی که از شاهنامه سخن می گوییم؛ شاهنامه جغرافیای بزرگی است که این جغرافیای بزرگ فرهنگی و تمدنی متاسفانه به ۱۴ تمدن کوچک تقسیم شده است. روزگاری هویت فرهنگی همه ما یک هویت بود و فردوسی صدای چنین هویتی است.  بدون شک این هویت، تمدن بزرگ ایران تاریخی است که پهنه ۱۴ کشور را در بر می‌گیرد و اگر ابن هویت را ساماندهی نکنیم حرفی برای گفتن نخواهیم داشت و این تمدن تمدن تک زبانی نیست.
وی در پایان اظهار کرد: انشالله در این ماه مبارک امیدوار هستیم که منطقه ما به ثبات و امنیت دست پیدا کند و تمدن باشکوه ما چنان ساماندهی شود که روح فردوسی در عرش برین شاد شود.
در ادامه، حسین انتظامی، دستیار ارشد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، نسبت به وظیفه وامداری از میراث زبان فارسی این چنین گفت: این روز همزمان با پاسداشت زبان فارسی است.زبان فارسی و خط فارسی جنبه هویت بخش و امنیت آفرین برای ما دارد. اگر نسبت به این میراث در تندباد حوادث امروز بی تفاوت باشیم هم جنبه امنیتی و هم جنبه هویتی را از دست خواهیم داد.
وی همچنین در خصوص اهمیت شاهنامه در دوران کنونی گفت: اگر فردوسی نبود بسیاری از اسطوره هایی که در فرهنگ مان داریم و به آن افتخار می کنیم نبودند و در این روزگار که ملت ما در معرض تهدیدات نامربوط است بازگشت به روحیه سلحشوری فردوسی را نیاز داریم.
باید در تولیدات فرهنگی هرچه بیشتر به شاهنامه اتکا کنیم تا تولیدات فرهنگی فاخرتری ارایه دهیم هرچند که تا به امروز این تولیدات کم نبوده است.
پس از آن مهندس حسین جعفری، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار خراسان رضوی، در خصوص اهمیت شاهنامه بیان کرد: شاهنامه بزرگترین هدیه ای است که در اختیار ایران و ایرانی و کلیه ابنا بشر قرار گرفته است و یک میراث بشری است؛ نه صرفا یک میراث ایرانی .شاهنامه پدر زبان فارسی است و در شاهنامه مباحثی داریم که در حمایت از اهل بیت بیان شده و مباحثی مذهبی است. خصوصیت دیگر شاهنامه این است که به تاریخ ایران عشق ورزیده و این عشق را در قالب ابیاتش بیان می کند. شاهنامه متعلق به ادبیات جهان است یعنی به اکثر زبان های زنده جهان ترجمه شده است و این نشانگر عمق و وسعت نفوذ شاهنامه است .

گفتنی است در این همایش از کتاب "شاهنامه ابراهیم سلطان" ترجمه اکرم احمدی توانا و تابلوی خوشنویسی "گنج خرد" متعلق به آقای صالحی رونمایی شد. همچنین نشان عالی فردوسی به چهار نویسنده و هنرمند برگزیده، استاد سید فتح الله مجتبایی (فردوسی شناس)، سجاد آیدنلو (فردوسی شناس)، سید مصطفی سعیدی (نقال) و سرگی سوفانوف (مجسمه ساز و نقاش) از کشور روسیه، اهدا شد. 

خبرنگار: مریم فرشچی

عکاس: فاطمه مشارزاده

برای مشاهده سایر تصاویر اینجا کلیک کنید

{jcomments on}