عضو هیئت‌علمی گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی گفت: هرآنچه که عقل بر آن حکم کند، کتاب و سنت آن را می‌پذیرد و به جزئیات آن می‌پردازد. اگر به سیرۀ علمی پیامبر و ائمه نگاه کنیم، می‌بینیم که حکم عقل را تایید می‌کند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران دانشگاه فردوسی مشهد، نشست علمی تقریب بین مذاهب مختلف و بررسی چالش‌های پیشرو با رویکرد تاریخی و فقهی به‌همت انجمن‌های علمی ماهاد، ادیان و عرفان تطبیقی، تاریخ و تمدن ملل اسلامی و علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی در تاریخ 8 دی‌ماه 1400 برگزار شد.
محمدحسن حائری درخصوص بررسی فقهی و تاریخی پیرامون چالش‌های بین مذاهب عنوان کرد: چند نکتۀ مهم پیرامون بحث وحدت باید مورد توجه قرار گیرد؛ مبانی وحدت، مستندات وحدت، موانع وحدت و عوامل و محور وحدت.
وی ادامه داد: مبانی وحدت همان آثار و برکات مصالح و مفاسد پیرامون بحث وحدت هستند. مستندات وحدت در فقه از کتاب، سنت و عقل به عنوان منبع استفاده می‌کند که عقل بر کتاب و سنت تقدم دارد، چون عقل است که بر ضرورت وحدت حکم می‌کند.
این عضو هیئت‌علمی گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی خاطرنشان کرد: از نظر قرآن و سنت سه نوع وحدت داریم؛ وحدت اسلامی که به انسجام و هماهنگی بین مسلمانان اشاره دارد، وحدت توحیدی که مربوط به هم‌زیستی مسالمت‌آمیز با پیروان سایر ادیان توحیدی است و وحدت قرآنی یا فراتوحیدی که به وحدت با سایر افراد می‌پردازد.
وی افزود: این‌که کفار به دو دستۀ ضمی و حربی تقسیم شوند قابل‌دفاع نخواهد بود، بلکه باید کفار را به ضمی و غیرضمی و سپس کفار ضمی را به حربی و غیرحربی تقسیم کرد.
در ادامه، محمدعلی وطن‌دوست اظهار کرد: یکی از امام جمعه‌های اهل سنت ادعایی را مطرح کرد که عقد امام حسین (ع) با شهربانو را خلیفۀ دوم جاری کرده است؛ پس هرکس مشروعیت خلیفه دوم را زیر سوال ببرد، مشروعیت ائمه هم زیر سوال خواهد رفت.
وی تصریح کرد: اول این‌که در مورد ازدواج امام حسین (ع) با شهربانو، دختر یزدگرد سوم، اختلافات زیادی از جمله درخصوص نام، زمان اسارت و اصل‌ونسب شهربانو وجود دارد. برخی از مورخان زمان اسارت شهربانو را زمان خلیفۀ دوم و برخی در زمان خلیفۀ سوم یا چهارم می‌دانند. در بسیاری از منابع ذکر شده که شهربانو دختر یزدگرد سوم است و برخی منابع ایشان را اهل کابل یا سیستان دانسته‌اند.
این عضو هیئت‌علمی گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه فردوسی گفت: بر اساس حکم شرع متن عقد را خانم می‌خواند و آقا قبول می‌کند. در آن زمان دادن وکالت برای خواندن خطبۀ عقد رایج نبوده و در هیچ منبعی هم ذکر نشده که شهربانو وکالت به خلیفۀ دوم برای جاری کردن خطبۀ عقد وکالت داد؛ پس نه شهربانو به کنیزی گرفته شد و نه خلیفۀ دوم عقد را جاری کرد.
وی افزود: خلیفۀ دوم قصد فروش شهربانو و خواهرش را داشت که امام علی (ع) فرمود: «دختران پادشاهان فروخته نمی‌شوند و بر اساس دستور پیامبر باید با آن‌ها کریمانه رفتار شود و با هرکس که می‌خواهند ازدواج کنند» و شهربانو امام حسین (ع) را برای ازدواج انتخاب کرد. بر فرض مثال که بپذیریم خلیفۀ دوم عقد را جاری کرده، از نظر منطقی نمی‌توانیم مشروعیت خلافت ایشان را اثبات کنیم.
سپس علی‌رضا آزاد درخصوص مروت در نقد عقاید شیعه و اهل سنت بیان کرد: شیعه و اهل‌تسنن و عامیان و عالمان این دو فرقه در نوع برخورد و رفتار با طرف مقابل باید مروت را حفظ کنند. پافشاری‌های اهل‌سنت و شیعه بر اثبات حقانیت عقاید خود بسیار اتفاق افتاده است، اما سال‌هاست استدلال جدیدی از سوی دو طرف بر اندوخته‌های پیشین ما اضافه نکرده و در تولید مباحث جدید و استدلال‌های به‌روز قدمی جلوتر نرفتیم و فقط به بازگو کردن مطالب پیشین پرداخته‌ایم.
وی با نقل سخنی از آیت‌الله بروجردی عنوان کرد: بحث قبول کردن مشروعیت شیعه و اهل‌تسنن سال‌هاست که مطرح شده و هیچ‌گاه به نتیجه نرسیدیم. بنابراین از این موضوع باید دست برداشت و بهتر است به قبول کردن مرجعیت علمی اهل‌بیت روی بیاوریم.
این عضو هیئت‌علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی افزود: ما سال‌هاست که می‌بینیم در اکثر نقاط جهان شیعیان توسط ادیان و فرقه‌های اسلامی مورد ظلم و ستم قرار می‌گیرند و گاهی کشته می‌شوند، اما هیچ‌گاه هیچ اهل‌تسننی در بین شیعیان مورد ظلم قرار نگرفته و هیچ‌گاه از سمت شیعیان اهانتی به مقدسات فرقه‌های دیگر نشده است.
شایان ذکر است که علاقه‌مندان می‌توانند از طریق صفحهٔ اینستاگرام @elahiyat_fum به نسخهٔ ضبط‌شدهٔ این گفت‌وگو دسترسی داشته باشند.
خبرنگار باشگاه خبرنگاران دانشگاه فردوسی مشهد: فائزه زاهدی
دبیر کارگروه پوشش خبری: یگانه تقی‌زاده
نوشتن دیدگاه