از سال 1380، کمیسیون ملی یونسکو، بیستم آبان هر‌سال را روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه نامگذاری کرد تا فرصتی شود برای تبادل‌نظر صاحبان فکر و اندیشه در حوزه ترویج، توسعه و عمومی کردن علمی که در خدمت صلح و توسعه پایدار قرار داشته باشد. این روز یادآور مسئولیت همه دست‌اندرکاران، سیاستمداران، رسانه‌ها، دانشمندان و عالمانی است که هریک به نوعی در توسعه علم گام برمی‌دارند.
بمناسبت این روز باشگاه خبرنگاران دانشگاه فردوسی مشهد، گفت‌وگویی با دکتر روح‌الله اسلامی، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشکده علوم اداری و اقتصادی انجام داده است.
دکتر اسلامی، ابتدا در خصوص تاریخ تفکر بشر، بیان کرد: بشر از همان اول که پا بر روی کره زمین گذاشته است مدام درحال فکرکردن به موضوعاتی است که در پیرامونش رخ داده است و قالب‌هایی مانند اسطوره، فلسفه، مذهب را برای بیان این موارد به کار برده است که هرکدام تاریخی دارند؛ یعنی در هر دوره‌ای شکلی از دانش گسترش پیدا می کند مثل دانش های اسطوره‌ای، دانش‌های مذهبی و در دوره مدرن دانش علمی وجود دارد. دانش علمی، یک معرفت شناسی دارد معرفت شناسی هم مبتنی بر تفکرات واقع‌گرایانه استقرایی است. یعنی با استفاده از آزمایش و تجربه سعی می‌کند قوانین را شناسایی کند و در جهت کنترل محیط، دانش از شکل اسطوره، مذهب و فلسفه خارج شده و به شکل علم درآمده و همگانی شده است.
وی در ادامه افرود: امروز تمامی افراد جامعه می‌توانند علوم مختلف را یاد بگیرند و متناسب با آن به سمت تحرک اجتماعی و جابه‌جایی طبقات اجتماعی حرکت کنند.
دکتر اسلامی درباره اهمیت علم و فناوری برای رسیدن به توسعه پایدار بیان کرد: علم مجموعه‌ای از فنون مختلف است که بشر به آن برای سلطه و کنترل بر محیط دست پیدا کرده است مانند علم اقتصاد که می‌خواهد تورم و رکود را به تعادل برساند و نیازهای بشر را رفع کند و بشر برای اینکه این کار را انجام دهد دست به اختراع فناوری زد.
وی ادامه داد: زمانی که از تکنولوژی استفاده می‌کنیم به توسعه دست پیدا می‌کنیم. هر کشوری که در تکنولوژی پیشرفته باشد توسعه دارد و کشوری که در تکنولوژی عقب افتاده باشد از توسعه بازمی ماند.
استادیار گروه علوم سیاسی در خصوص لزوم همراه شدن علم و فناوری با اخلاق بیان کرد: تکنولوژی اخلاق را گسترش می‌دهد و به انسان‌ها توانمندی می‌دهد. جوامعی که از تکنولوژی برخوردارند کمتر به یکدیگر آسیب می‌رسانند ولی جوامعی که از تکنولوژی برخوردار نیستند جنگ و درگیری در بینشان بیشتر است.
وی در خصوص تاثیر افزایش آگاهی‌های عمومی درباره علم و دانش بر جامعه گفت: علم دوسطح دارد. یک سطح نخبگی مانند شیمی، فیزیک، علوم‌اجتماعی و علوم سیاسی و سطح دیگر عمومی است و علم باید دو سطح را داشته باشد.
دکتر اسلامی در پایان درباره تحقق صلح اظهارکرد: به علت گسترش علم و دموکراتیک شدن علم، صلح بیشتر آشکار شده است و جنگ‌هایی که درگذشته رخ داده است کاهش پیدا کرده است.
باشگاه خبرنگاران دانشگاه فردوسی مشهد: فاطمه قرایی
